Bakburta, bom, nawietrzna…, to podstawowa terminologia żeglarska używana przez żeglarzy lub marynarzy zazwyczaj na jachtach, w porcie, w czasie szkolenia lub rejsów. Każdy kto rozpoczyna przygodę z żaglami musi zapoznać się i znać najważniejsze pojęcia używane w żeglarstwie. Wiele osób na początku zapewne czuje się przytłoczona otaczającym ich żargonem doświadczonych żeglarzy. Wystarczy jednak zapoznać się z kilkoma najbardziej podstawowymi określeniami, aby nie wyjść na zupełnego lądowego szczura na początkowych etapach nauki. Poniżej kilkanaście najważniejszych i najczęściej używanych terminów w słownictwie żeglarskim.
Słownik pojęć żeglarskich
Rufa – po prostu tył łódki. Jeżeli coś zlokalizowane jest na rufie, powinniśmy szukać na końcu żaglówki. Czasami używa się również terminu „ogon”. Istnieje wiele rodzajów form konstrukcyjnych ruf.
Dziób – czyli przód łódki. Na jachtach żaglowych przyjmuje się, że jest to część od stewy dziobowej do przedniego masztu. Bez wiedzy gdzie znajduje się dziób nie będziemy mogli posługiwać się dwoma innymi bardzo ważnym terminami żeglarskimi jak burta i sterburta.
Bakburta – kiedy stoisz twarzą w kierunku dziobu, znajduje się zawsze po twojej lewej stronie. Ponieważ używanie takich terminów jak „na prawo” i „na lewo” może sprawiać wiele problemów na otwartej wodzie, posługiwanie się nazwami burt jest najoczywistszym punktem odniesienia.
Sterburta – znajduje się zawsze po twojej prawej stronie, kiedy stoisz twarzą w kierunku dziobu.
Zawietrzna – Zawietrzna to strona przeciwna od kierunku z którego w danej chwili wieje właśnie wiatr (czyli przeciwna trony nawietrznej).
Nawietrzna – strona z której w danej chwili właśnie wieje wiatr – przeciwna do zawietrznej.
Bom – to położone horyzontalnie drzewce oparte jednym końcem o dół masztu. Manipulowanie bomem w kierunku wiejącego wiatru, pozwala łapać wiatr w żagle, a w efekcie płynąć łódce.
Ster – umieszczony pod dnem łodzi, ster jest płaskim kawałkiem drewna, tworzywa, lub metalu, którego zadaniem jest sterowanie łodzią. Większe żaglowce kontrolują ster za pomocą koła sterowego, mniejsze żaglówki, cały mechanizm sterujący mają zlokalizowany na rufie.
Zwrot na wiatr – podstawowy manewr żeglarski polegający na przejście dziobem łódki przez linię wiatru, tak, że w efekcie wiatr będzie wiał z jednej strony burty na drugą. Bom zmieni również w efekcie położenie z jednej burty na drugą.
Zwrot z wiatrem – przeciwieństwo zwrotu na wiatr. W tym przypadku manewr polega na przejściu rufą jachtu żaglowego przez linię wiatru. Zwrot z wiatrem jest mniej popularną techniką, gdyż łączy się z obróceniem łodzi bezpośrednio w kierunku wiatru.
Cuma dziobowa lub rufowa – gruba lina służąca do cumowania, czyli przymocowania jachtu do pomostu, boi lub brzegu oraz do holowania i tym podobnych czynności.
Fok – przedni duży, trójkątny żagiel wykonany mocnego materiału o nieco płaskim kroju. Fok na mniejszych jednostkach odpowiada za odpadanie od linii wiatru, na większych pełni rolę głównego żagla pierwszego masztu.
Grot – najważniejszy żagiel na każdej łodzi, to właśnie on stanowi główny napęd takiej jednostki pływającej. Grota stawia się praktycznie przy wszystkich kursach względem wiatru i prawie przy każdej sile wiatru.
Keja – drewniany, wysunięty w głąb jeziora pomost, który służy do cumowania jachtów.
Maszt – pionowy drewniany lub aluminiowy bal, ustawiony przeważnie w osi jednostki pływającej o napędzie żaglowym, którego podstawowym zadaniem jest utrzymywanie żagli i przenoszenie siły aerodynamicznej na kadłub jednostki.
Kilwater – termin określający ślad pozostawiony za rufą poruszającego się jachtu, widoczny przez pewien czas na tafli wody. Układa się on w jasne, rozszerzające się pasy.
To zaledwie kilkanaście najważniejszych pojęć. Terminologia żeglarska jest specyficzna i bardzo rozbudowana. Jeżeli chcielibyście drążyć skałę, odsyłam na forum Zygmunta Skibickiego, który w taki sposób wprowadza czytelnika w świat pojęć i słownika żeglarskiego:
Nie ma żartów, gdy skipper na mostku mówi do szturmana: rumb na ster! A to znaczy tylko jedna kreskę na róży wiatrów, czyli 1/32 pełnego kąta w prawo…
Dobra i konkretna znajomość słownika żeglarskiego wcale nie jest taka popularna. Zazwyczaj szczury lądowe z fantazją ignorantów używają bezczelnie określeń, których znaczenia w ogóle nie znają. I po tym się ich od razu rozpoznaje. To jest tak samo jak z nowicjuszem we wspinaczce: jeśli użyje głupawego określenia karabińczyk, to każdy kumaty w temacie od razu wie, że czegoś takiego w ogóle nie ma, nie było i na pewno nie będzie… nigdy!
Słownik ten jest żywy – proszę o uzupełnienia. Na pewno zostaną tu wykorzystane. Zresztą… wiele już haseł otrzymałem i są tu wpisane.
Póki co jest tu sporo ponad tysiąc haseł… http://skibicki.pl/forum/viewtopic.php?p=27305
2 komentarzy
Możliwość komentowania została wyłączona.